Na polskich szlaku cysterskim gmina znajduje się za sprawą datowanej na I połowę XIII wieku fundacji dla cysterek spod Trzcińska. Mniszki osiadły w klasztorze z kościołem, zbudowanym na wzgórzu na wschód od miasteczka z hojnej donacji margrabiów brandenburskich. Konwent funkcjonował do połowy XVI wieku. Z kościoła i klasztoru cysterskiego zachowało się skrzydło zachodnie. Jest odbudowane, znajduje się tam hotel i restauracja. O unikalnym położeniu Gminy Cedynia decyduje bliskość dużych ośrodków miejskich: Szczecina (90 kilometrów) oraz Berlina (60 kilometrów). Ważne jest też położenie w międzynarodowym korytarzu żeglugowym doliny Odry, a przez to połączenie z drogami wodnymi: Europy Zachodniej, za pośrednictwem kanału Odra-Havela, oraz Polski, poprzez Odrę i dalej
Wartę. Miasto położone jest na stokach kilku morenowych wzgórz moreny czołowej, stanowiących krawędź pradoliny Odry i Pojezierza Myśliborskiego, przy skrzyżowaniu dróg do Gryfina, Chojny, Morynia, Mieszkowic i Berlina. Odra płynie dziś w odległości około 2 kilometrów na zachód od miasta. Do połowy XIX wieku Odra tworzyła tu szerokie rozlewisko z bagnami i odnogami rzeczki Megielicy, płynącej wówczas od Osinowa Dolnego przez Cedynię, Lubiechów Dolny do Bielinka.

Powierzchnia tej typowo rolniczo-leśnej gminy, z bogactwem przyrody, wynosi 181 km kw. Poza Cedynią jest tu aż 21 miejscowości w 14 sołectwach. Gmina ma 4 576 mieszkańców, z czego 1 684 w samej Cedyni
(2012 rok). W granicach gminy znajduje się 7.752 hektarów użytków rolnych. Lasy zajmują 42 procent
powierzchni. Aż 75 procent obszaru znajduje się w granicach Cedyńskiego Parku Krajobrazowego. Pozostałe
25 procent to otulina Parku. Gmina posiada kilkanaście jezior, dużą ilość małych zbiorników wodnych, kilka małych rzek i cieków oraz liczne stawy hodowlane. Rybołówstwo śródlądowe prowadzone jest na Odrze, jej starorzeczach i największych jeziorach - Orzechów (29,4 hektara) i Czachów (14,8 hektara). O zróżnicowanym krajobrazie gminy
decyduje charakterystyczna rzeźba terenu pochodzenia polodowcowego, wodnolodowcowego, eolicznego i rzecznego. Znajdują się tu liczne wzgórza morenowe, strome skarpy doliny Odrzańskiej, wydmowe równiny i pagórki. Niektóre z wzniesień przekraczają 100 m n.p.m. Charakter krajobrazu oddają nazwy: Wzgórza Krzymowskie i Karpaty Cedyńskie.

Samo miasto usytuowane jest na kilku wzniesieniach, dochodzących do 60 m n.p.m. W pobliżu Cedyni rozciąga się szeroko polder, który powstał w wyniku regulacji Odry w XIX wieku. Można dostrzec tam pozostałości cieków i odnóg starorzecza Odry. Obszar ten, zwany Żuławami Cedyńskimi, znajduje się nawet w nieznacznej depresji - 0,3 metra poniżej poziomu morza.

Przez gminę przebiegają szlaki turystyczne: czerwony - St. Kostrzynek, Cedynia, Lubiechów Dolny, Puszcza Piaskowa; niebieski - Lubiechów Dolny, Bielinek, Piasek, Mętno; zielony - z Piasku w kierunku na Zatoń. Turyści do Cedyni przyjeżdżają głównie skuszeni jej historią – to tu ponad 1000 lat temu pierwszy historyczny władca Polski, książę Mieszko I, zwyciężył siły margrabiego saskiego Hodona. W 1945 roku miała tu miejsce inna bitwa - na przedpolach Cedyni odbyła się walka o przyczółek osinowski, która przygotowywała teren pod forsowanie Odry i Operację Berlińską. Ku pamięci tych zdarzeń na Górze Czcibora stoi największy
wolnostojący pomnik orła – monument upamiętniający polskie zwycięstwa nad Odrą. Co roku u podnóży
Góry Czcibora, w okolicach 24 czerwca, odbywają się Cedyńskie Spotkania z Historią, które gromadzą grupy rekonstrukcyjne z całej Polski, ale także gości zza granicy, które odwiedzane są przez rzesze turystów i zwiedzających. Cedynia historią oddycha.